Հնարավո՞ր է արդյոք ընկերություն ծնողների ու երեխաների միջև
Ժամանակակից ծնողներից հաճախ կարելի է լսել, թե նրանք իրենց երեխաների հետ ընկերներ են, կամ էլ ձգտում են դառնալ նրանց ընկերը: Բայց գոյություն ունի՞ արդյոք ընկերություն ծնողների ու երեխաների միջև, առո՞ղջ հարաբերություն է դա, և ինչպե՞ս է դրան նայում Աստված:
«Ընկերությունը՝ հավասարություն է». ասել է Պյութագորասը: Այս խոսքում թաքնված է գլխավոր պահանջը ընկերության՝ հավասարությունը, ինչը, իրականում, հնարավոր չէ ծնողի ու երեխայի միջև:
«Ահա որդիքը Տիրոջ ժառանգությունն են. և որովայնի պտուղը՝ նրա վարձքը։ Ինչպես որ նետերը զորեղ մարդու ձեռքում, այնպես են երիտասարդ որդիքը» (Սաղմոս 127.3-4):
Ո՞վ են մեզ համար մեր երեխաները՝ ժառանգություն: Այլ խոսքերով՝ Աստծո մեզ վրա ունեցող աշխատանքի արդյունքը՝ մեր բնավորության, մեր սրտի վրա… մեր երեխաներն են, որոնց մենք ստանում ենք Նրանից՝ որպես պարգև:
Չի կարող պտուղը հավասար լինել նրան, ով իրեն ծնել է. չի կարող խնձորը հավասար լինել խնձորենուն: Այո, այն ունի ներուժ՝ դառնալու խնձորենի, բայց նրան հավասար չէ:
Ինչի՞ կարիք ունեն իրականում մեր երեխաները.
Պարծանք. «Ծերերի պսակը որդկանց որդիքն են, և որդկանց պարծանքը՝ իրենց հայրերը» (Առակաց 17.6):
Մեր երեխաներին պետք են ոչ թե մեր ձեռքբերումները, կոչումները, պարգևները, նրանց պետք ենք մենք… ավելի ճիշտ՝ ինչպիսին մենք դառել ենք անցած ճանապարհի և վաստակած պարգևների արդյունքում: Մենք՝ զարգացած, կայացած անհատներս, ունակ ենք արժանի օրինակ լինել մեր երեխաների համար:
«Մի փորձեք դաստիարակել ձեր երեխաներին, նրանք, միևնույնն է, ձեզ նման են լինելու»:
Եվ առաջին խնդիրը ծնողի այն է, որ նա ինքն իրեն դաստիարակի, աշխատանք տանի իր բնավորության վրա, ձևավորի իր մեջ դրական սովորույթներ:
Դուք չեք կարող սովորեցնել երեխային այն, ինչին ինքներդ չեք տիրապետում:
Պատիվ. «Պատվիր քո հորը և մորը. սա է առաջին պատվիրանքը խոստմունքով» (Եփեսացիս 6.2):
Պատվելը խորը հարգանքն է նրա հանդեպ, ում մենք համարում ենք ավելի լավը, ավելի մեծ, քան ինքներս ենք: Դա ասում է նրա մասին, որ մեր երեխաները կարիք ունեն մեկի, ով կլինի ավելի մեծ, քան իրենք, ավելի խելացի, ուժեղ, քան իրենք, ով կկարողանա պաշտպանել իրենց, ով կդառնա հեղինակություն իրենց համար:
Այսօրվա հայրերն ու մայրերը հոգ են տանում իրենց երեխաների մասին գրեթե այնպես, ինչպես սիրահարները իրենց խանդավառության օբյեկտին՝ այդպիսով վնաս պատճառելով նրանց: Երեխան իրեն կզգա ավելի պաշտպանված ու վստահ, եթե ունենա ավելի հասուն, գիտակից ծնող, այլ ոչ թե իրեն հավասար ընկեր:
Հնազանդություն. «Որդիք, հնազանդ եղեք ձեր ծնողներին Տերով. որ այն է արժանը» (Եփեսացիս 6.1):
Եթե հնազանդությունն է արժանի, որ երեխաները կատարեն, ապա ընտանիքում կարգ ու կանոն դնելն էլ արժանի է, որ ծնողները կատարեն:
Իսկ եթե հարաբերություններում մեկը կանոններ է դնում, իսկ մյուսը՝ ենթարկվում այդ կանոններին, ապա այդ հարաբերությունները չի կարելի հավասար համարել:
Խրատ. «Որդիք, լսեցեք հոր խրատը. և ականջ դրեք, որ իմաստությունն իմանաք» (Առակաց 4.1):
Առաջին հերթին մեր կյանքում մենք սովորում ենք սիրել: Սերը, որ մանկությունից է մարդը զգում, մեծագույն հիմնային ազդեցություն է ունենում այն բանի վրա, թե ինչպես է նա ինքն իրեն ընդունում, կառուցում հարաբերություններ աշխարհի հետ, շրջապատի մարդկանց հետ և ինքն իր հետ: Ծնողների հետ հարաբերությունը արդյունքում ձևավորում է երեխայի անհատականությունը:
Եվս մի կարևոր ուղղություն պետք է լինի դաստիարակության մեջ այն արժեքների փոխանցումը, որոնցով ապրում են ծնողները:
Մի զայրացրեք. «Մարդիկ, սիրեցեք ձեր կանանցը և դառը մի եղեք նրանց դեմ։ Որդիք, հնազանդ եղեք ձեր ծնողներին ամեն բանի մեջ. վասնզի այդ հաճո է Տիրոջը։ Հայրեր, մի զայրացրեք ձեր որդկանցը, որ չվհատվեն» (Կողոսացիս 3.19-21):
Չզայրացնել՝ նշանակում է անտեղի խստություն չդրսևորել, առավել ևս դաժան չլինել երեխայի հանդեպ՝ դիմելով ֆիզիկական պատիժների:
Թանկագի՛ն ծնողներ, եկեք կառուցենք վստահելի, ընկերական հարաբերություններ մեր երեխաների հետ, բայց դրանով հանդերձ՝ մնալով հասուն, հեղինակավոր մարդիկ նրանց կյանքերում, ում նրանք կարող են դիմել խորհրդով և ստանալ օգնություն ու աջակցություն ցանկացած ժամանակ:
Եվ հիշեք՝ ընկերներ նրանց կյանքում շատ կլինեն, բայց ծնողներն ընդամենը մեկն են:
Օլգա Մահմուդովա